Spina Bifida Nedir?

Spina bifida; omurgayı oluşturan kemiklerin omuriliği tamamen örtmediği, omurilik ve ilişkili sinirlerin de bu nedenle açıkta kaldığı bir durumu ifade eder. Spina bifida kelimesi Latinceden gelir ve “ayrık” ya da “açık” omurga anlamına gelir. Bu nedenle “ayrık omurga hastalığı” olarak da bilinir.  Bu hastalık, genellikle hamileliğin ilk ayının sonunda, yani bir bebeğin omurga ve omuriliği gelişirken ortaya çıkar.

Nöral Tüp Defektleri Nedir?

Beyin ya da omuriliğin doğumsal kusurlarına, nöral tüp defektleri adı verilir. Nöral tüp defektleri sıklıkla hamileliğin ilk ayında ya da anne adayının henüz hamile bile olduğunu bilmediği dönemde meydana gelir. Hafif kusurlar çok az ya da hiç sorun çıkarmaz. Bazı kusurlar ise ciddi olabilir ve fetüsün yaşamasına bile izin vermeyebilir.

Spina Bifida Neden Olur?

Spina bifida hastalığına neyin sebep olduğu henüz tam olarak açıklanabilmiş değildir. Yine de ailede nöral tüp defekti öyküsü ve folik asit eksikliği, çeşitli genetik ve çevresel risk faktörler yada bu risk faktörlerinin kombinasyonundan kaynaklanabilir. Spina bifida için risk faktörlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Beyaz insanlarda daha yaygın görülür.
• Folat eksikliği: Folat, B9 vitamininin doğal bir formudur. Fetüsün sağlıklı gelişimi için de oldukça önemlidir. Folik asit eksikliği, spina bifida ve diğer nöral tüp defekti risklerini artırabilir.
• Bazı ilaçların kullanımı: Gebelik sürecinde her ilacın alınamayacağı bilinen bir gerçek. Örneğin; epilepsi tedavisinde kullanılan valproik asit, gebelik esnasında alındığında vücudun folat ve folik asit kullanma mekanizmalarını etkileyebilir. Bu durum da spina bifida riskinde artışa neden olur.
• Ailede nöral tüp defekti öyküsü bulunması: Nöral tüp defektine sahip çocuğu olan ebeveyn adaylarının, aynı defekti bulunan başka bir bebeğe sahip olma riski daha yüksek olarak görülür. Bu risk, özellikle önceki iki çocukta da rahatsızlık varsa artar. Ayrıca, nöral tüp defekti ile dünyaya gelen bir kadının spina bifida hastalığına sahip bir çocuk doğurma olasılığı daha yüksektir. Bunun yanı sıra, spina bifida hastalığına sahip çok sayıda bebeğin bilinen ailesel bir nöral tüp defekti öyküsü yoktur.
• Şeker hastalığı (Diyabet): Kan şekerinin iyi kontrol edilemediği diyabetli anne adaylarının, spina bifida hastalığına sahip bir bebek sahibi olma riski daha yüksektir.
• Obezite: Gebelik öncesi obezite, spina bifida dahil olmak üzere çeşitli nöral tüp defekti riskinde artışa neden olabilir.
• Hamilelikte vücut ısısında artış: Bazı kanıtlar, hamileliğin ilk haftalarında vücut sıcaklığında yükseklik olmasının spina bifida riskini artırabileceğini gösterir. Ateş, sauna ya da sıcak küvet kullanımı nedeni ile vücut sıcaklığında yükselme, spina bifida riskinde hafif oranda artışla ilişkili görülür.

Spina bifida için bilinen risk faktörleri var ise hamilelik öncesi daha yüksek dozda folik asit ihtiyacı ile ilgili fikir almak için doktora başvurmak yararlı olur. Ayrıca gebelik boyunca kullanılan ilaçlar da mutlaka doktora söylenmelidir. Bunun nedeni ise; bazı ilaçların dozlarının, spina bifida riskini azaltmak için gebelikten önce ayarlanabilmesidir.

Spina Bifida Tedavisi Nasıl Yapılır?

Spina bifida teşhisi konulan bebekler, takip ve tedavilerinin planlanması için çok özeldir. Uzman ekip, bebeğin gereksinimleri ve yaşadığı sorunları ele alarak bir bakım planı hazırlar. Çocuk büyümeye devam ettikçe, ihtiyaçları ve durumundaki değişiklikler hesaba katılarak yeni değerlendirmeler yapılabilir. Spina bifida hastalığının neden olabileceği çeşitli problemler için farklı tedavi seçenekleri bulunur. Bu tedavi çeşitlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Anne karnında veya doğum sonrası ameliyat
• Rehabilitasyon süreci

Anne karnında Ameliyat Nasıl Uygulanır?

Spina bifida için yapılan acık fetal cerrahiyi bir sonraki yazımızda detaylıca anlattık. Detaylı bilgi için açık fetal cerrahi kısmını okuyunuz.

Doğum sonrası ameliyat nasıl olur?

Doğum sonrasındaki ameliyat pediatrik beyin cerrahları tarafından yapılır. Biz burada anne karnında yapılabilecekleri derledik.

Rehabilitasyon süreci nasıldır?

Spina bifida hastalığına sahip bebek anne karnında da ameliyat olsa doğum sonrasında da ameliyat olsa birçok alanda desteğe ihtiyaç duyarlar. Örneğin idrar torbası ve böbrek fonksiyonları perdiatrik üroloji tarafından değerlendirilmeli. Yürüme oturma gibi motor fonksiyonları açısından fizik tedavi ihtiyaçları olacaktır.

Spina Bfida hakkında daha fazlası için, +90 544 644 56 62 numaralı telefon üzerinden bilgi alabilir ve randevunuzu oluşturabilirsiniz.