Fetal Anomaliler Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Fetal anomaliler, gebelik sürecinde gelişmekte olan bir fetüste meydana gelen yapısal ya da fonksiyonel bozukluklardır. Bu anomaliler; genetik faktörler, çevresel etkiler ya da kombinasyonlarından kaynaklanabilir. Fetal anomaliler genellikle gebeliğin erken dönemlerinde oluşur. Yine de bazıları daha sonraki dönemlerde ortaya çıkabilir. Bu yazımızda sizin için fetal anomalilikler hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.

Fetal Anomaliler Hangi Organları Etkiler?

Fetal anomaliler, çeşitli organ ve sistemleri etkileyebilir. Bunlar arasında; kalp, beyin, omurga, böbrekler, akciğerler, sindirim sistemi, kas-iskelet sistemi ve üreme organları gibi pek çok yapı yer alır. Anomali dereceleri değişebilir, bazıları hafif olabilirken diğerleri daha ciddi olabilir ve bebeğin hayatını tehdit edebilir.

Fetal Anomaliler Nedir?

Bazı fetal anomali örneklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Kalp Damar sistemi anomalileri: Kalp duvarında delikler (ventriküler septal defekt, atriyal septal defekt), kalp kapakçıklarında anormallikler (aort darlığı, pulmoner stenoz), Ana büyük damar anomalileri (Konotrunkal anomaliler) gibi anomaliler örnek olarak verilebilir.
• Merkezi sinir sistemi anomalileri: En sık görülen Spina bifidadır. Beyni etkileyen ventrikülomegali, hidrosefali, beyin tümörleri ve beyin kanamaları ile örneklendirilebilir. Omurgayı kemiklerini etkileyen diastometamiyeli ve hemivertebra gibi anomaliler görülebilir.
• Sindirim sistemi anomalileri: Özofagus atrezisi (yemek borusunun doğru şekilde gelişmemesi), anorektal malformasyonlar (makat ve rektumun anormal gelişimi), gastroskiyazis (karın içinde organların doğru şekilde gelişmemesi).
• Üriner sistem anomalileri: Böbreklerin genişlemesi, idrar torbası anomalileri ve idrar torbası çıkış yolu darlıkları sayılabilir.

Fetal Anomaliler Nasıl Tespit Edilir?

Fetal anomaliler, rutin gebelik ultrasonları ya da ileri tarama testleri ile tespit edilebilir. Anomalilerin tanısında en önemli basamak Perinatoloji uzmanının yaptığı Detaylı Ultrasondur. Tanı konulduğunda, tedavi seçenekleri ve sonuçlar, anomalinin ciddiyetine ve gebelik haftasına bağlı değişir. Bazı durumlarda, tıbbi müdahale ya da cerrahi gerekebilir. Diğer durumlarda, doğum sonrası tedavi ve bakım planlanabilir. Her gebenin en az iki kez perinatoloji uzmanına muayene olması gerekir.

Fetal Anomali Açısından Riskli Gruplar Hangileridir?

Fetal anomalilerin oluşma riski pek çok faktöre bağlıdır. Fetal anomali risk gruplarından bazılarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Genetik faktörler: Ailede genetik geçiş gösteren hastalıklara karşı taşıyıcılık olması ve özellikle birinci derece akraba evliliği olması gibi faktörler sayılabilir.
• Anne adayının yaşı: Anne yaşının ilerlemesi, fetüsün anomalilerle karşılaşma riskini artırır. Özellikle anne 35 yaşın üzerinde ise Down sendromu riskini arttırır.
• Anne adayının sağlığı: Anne tarafından kullanılan bazı ilaçlar, alkol tüketimi, sigara – uyuşturucu kullanımı ve bazı enfeksiyonlar (örneğin; kızamıkçık, sitomegalovirüs) fetal anomalilerin riskini artırabilir.
• Önceki gebeliklerde fetal anomaliler: Daha önceki gebeliklerde fetal anomaliler yaşanmışsa, bu gelecek gebeliklerde de anomalilerin oluşma riskini artırabilir. Örneğin bir kez spina bifidalı bebek sahibi olmak sonraki gebelikte riski yaklaşık % 4 e çıkarır.
• Çevresel faktörler: Anne tarafından maruz kalınan bazı çevresel etkenler fetal anomalilerin riskini artırabilir. Örnek olarak radyasyon, bazı kimyasallar verilebilir.
• Gebelik süreci: Erken dönemdeki gebelik kayıpları, plasenta problemleri, gebelik diyabeti ya da gebenin aşırı kilolu olması gibi durumlar fetal anomalilere yol açabilen risk faktörlerini oluşturur.

Altı çizilecek konu ise her ne kadar birçok risk faktörü belirlenmiş olsa da anomalilerin büyük çoğunluğu düşük riskli grupta meydana gelir. Bu nedenle tüm gebeleri Perinatoloji uzmanı tarafından anomali taraması yapılması gerekmektedir.  

Fetal Anomalilerin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Fetal anomalilerin tedavisi; anomalinin tipine, ciddiyetine, gebelik haftasına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Fetal anomali tedavisinde kullanılan bazı yöntemleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Kontrollü doğum için özel yönetim: Bazı fetal anomaliler için doğumdan sonra yapılacak müdahalelere hazırlık amacıyla gebelik sürecinde özel bir takip ve planlı doğum gerçekleştirilir. Örneğin; fetal bir kalp anomalisi olan Büyük Arter Transpozisyonu durumunda, bebeğin doğumdan sonra ivedilikle ameliyat edilmesi gerekir. Başarılı bir ameliyatla normal hayatına devam edebilecek bir bebek olmasına rağmen ameliyat edilemezse yaşaması mümkün değildir.
• Cerrahi müdahale: Bazı durumlarda, fetal anomaliye yönelik cerrahi müdahale gebelik sırasında gerçekleştirilebilir. Anne karnında yapılan bu ameliyatlara çok daha detaylı fetal cerrahi bölümünden okuyabilirsiniz.
• Anne karnında ilaçla tedavi: Anne karnındaki bazı kalp ritim bozukluklarına anneye anti aritmik ilaç verilerek bebeğin kalp ritmi düzeltilebilir.

Tedavi yaklaşımı, fetüsün yaşam kalitesini ve hayatta kalma şansını en üst düzeye çıkarmayı hedeflerken, aynı zamanda aileye danışmanlık ve destek sağlamayı da içermelidir. Her durum için tedavi planı ve beklentiler, gebeliğin ilerleyişine, bebeğin durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Tüm tedavilerin koordinasyonu ve kontrolü Perinatoloji Uzmanı tarafından yapılmalıdır.

Fetal Anomaliler hakkında daha fazlası için, +90 544 644 56 62 numaralı telefon üzerinden bilgi alabilir ve randevunuzu oluşturabilirsiniz.